Lokman Hekim

Lokman Hekim

Lokman Hekim köşemizde sağlıklı bir hayat için ihtiyacımız olan temel bilgileri yer almaktadır.

Besin zehirlenmesi özellikle sıcak havalarda sık karşılaşılan bir sorun. Ancak evde alınacak basit önlemlerle gıda zehirlenmelerinin önüne geçmek veya riski en aza indirmek mümkün.

Yaz aylarında gıda güvenliğine dikkat edilmediği takdirde başta gıda zehirlenmeleri olmak üzere ishal, sindirim sistemi bozuklukları ve soğuk algınlığı belirtileri gibi çeşitli sorunlar yaşanıyor.

Veteriner Hekim Işıl Selmin Ünsal, bu tür sorunlarla karşılaşmamak için gıda güvenliğinin büyük önem taşıdığını söylüyor. Ünsal, evde gıda güvenliğini sağlayacak önlemleri 17 başlık altında şöyle sıralıyor:

Kötü niyetli firmaların maliyeti düşürmek için çeşitli maddeler katarak ürettikleri taze kaşarlar kanser yapabilir.

Ankara Üniversitesi (AÜ) Ziraat Fakültesi Süt Teknolojisi Bölüm Başkanı Prof. Dr. Celalettin Koçak, süt ürünlerinde zaman zaman hilelere başvurulabildiğini belirtti. Taze kaşar peynirinin hileye en açık süt ürünleri arasında olduğunu bildiren Koçak, kaşar peynirindeki hileyi tüketicilerin anlamasının çok zor olduğunu söyledi.

Kaşar peynirinin sütün pıhtılaştırılıp süzülmesinden sonra fermantasyona bırakılmasıyla elde edilen telemeden yapıldığını anlatan Koçak, ancak insan sağlığını hiçe sayan bazı kötü niyetli firmaların, maliyeti düşürmek amacıyla son kullanma tarihi geçmiş, hijyenik olmayan, bozuk ve küflü peynirleri erittikten sonra bitkisel yağlar ve peynir altı suyu katarak taze kaşar peyniri ürettiğini belirtti. Bu yöntemle tüketicinin sağlığıyla oynandığını ve aldatıldığını ifade eden Koçak, şunları kaydetti:

Sağlığa verdiği zararlar bilinse de fast food yemekten vazgeçilemiyor. Ancak verdiği zararı azaltmanın birtakım yolları var.

Fast food beslenmenin birincil zararı, tüketilen besinin miktarına ve boyutuna oranla enerji değerinin çok yüksek olması. Hızlı ve kolay yeniyor, diğer yiyeceklere göre ucuz olması da ayrıca tercih nedeni oluyor. Ancak özellikle beslenme şekli tamamiyle fast food'a dönüşmüşse kalp damar hastalıkları da kapıda bekliyor. Fast food'un neden zararlı olduğunu Beslenme Uzmanı Nil Şahin Gürhan'a sorduk:

- Fast food beslenmenin zararları nelerdir?

Aldığımız enerji oranında doymuyoruz. Doymak için porsiyonu arttırıyoruz ve ihtiyacımız olan enerjinin çok üzerinde enerji alıyoruz. Tabii ki vücudumuzun da bu besini sindirmesi ve enerjiye dönüştürmesi çok hızlı oluyor. Harcayabilme hızımızın çok üzerinde ve çok hızlı bir şekilde enerji dolaşıma geçiyor ve önlenemez bir şekilde yağ olarak depo ediliyor. Kilo almamak imkansız hale geliyor.

Kilo verme çabasıyla ve tamamen iyi niyetle yapılan bazı hatalar sizi çıkmaza sürükleyebiliyor. İşte sık yapılan 10 diyet hatası:

Baharın gelmesi ile birlikte hava sıcaklıkları da giderek artıyor. Kışın giyilen kalın ve katlı kıyafetlerin yerini ince hırka, tişört ve gömleklere bırakması fazla kiloları daha da görünür hale getirecek. Bu durum da “Kilo almak kolay, vermek zor” anlayışı çoğu zaman kişiyi umutsuzluğa düşürüyor.

Oysa unutulmamalı ki; diyet yapmak değil, kilo verme çabasıyla ve tamamen iyi niyetle yapılan bazı hatalar, sizi çıkmaza sürükleyebiliyor. Dyt. E. Yasemin Sancak'a göre diyette sık yapılan 10 yanlış var:

1) “Az yersem, kahvaltımı geç yapıp öğün atlarsam kilo verebilirim”

Ara öğün atladığınızda kan şekeri dengeniz olumsuz etkilenebilir. Bunu alışkanlık haline getirdiğinizde, hem sonraki öğünde daha fazla besin tüketirsiniz, hem de uzun süre herhangi bir besin tüketilmediği için, vücut sinyaller yollayıp kendini korumaya alır ve bir sonraki öğünü depolama eğilimi gösterir. Ayrıca, çok akıllı bir mekanizma olan metabolizma da koruma içgüdüsüyle yavaşlar ve yemediğiniz zaman yakmamaya başlarsınız. Bu durumun devamında kan şekeri dengesizlikleri ileri boyutlara taşınabilir.

2) “Bazı besinleri hayatımdan çıkarmak zorundayım”

TÜRKİYE Tarım Kredi Kooperatifleri Merkez Birliği Genel Müdürü Abdullah Kutlu, kaliteli ve hilesiz balın kilosunun 40-50 lira olduğunu belirterek, 5 kilosu 100 liraya satılan bal konusunda tüketicileri uyardı.

Kooperatifin Adana’daki ’Aile Meclisi Toplantısı’na katıldıktan sonra açıklamalar yapan Genel Müdür Abdullah Kutlu, sahte bal konusunda yaptığı değerlendirmede, ’Ucuz etin yahnisi yavan olur’ atasözünü hatırlatarak, "Arı yetiştiricileri 5 kilo balı 100 liraya satsalar bile, bu bal çok daha yüksek fiyatlarla tüketiciye ulaşabilir. Ama bakıyorsunuz 10 liraya bile bal var. Bu anormal bir durum. Bu ’bal değil’ demektir. Gerçek balı 5 liraya, 10 liraya almanız mümkün değil" dedi.

’EN BÜYÜK ÇİFTÇİ AİLESİYİZ’

Tatlılar, bayramların olmazsa olmazı. Ancak Ramazan ayı boyunca oruç tutanlar için bayram tatlısı, hem fazla kalori hem de oruçla az yemeğe alışan midelerin yorulması anlamına geliyor.


Ramazan ayı boyunca az yemeğe alışan mideler, bayram ile birlikte yoğun ve dengesiz bir yeme alışkanlığına geçecek. Uzmanlar, bu sebeple bayramda beslenmenin son derece önemli olduğunun altını çiziyor.

Esteworld Plastik Cerrahi Hastaneleri Uzmanlarından Diyetisyen Fatma Arslan, bayram sabahına muhakkak kahvaltıyla başlanması ve illa şerbetli tatlı yenmesi gerekiyorsa, yoğurt ile kan şekerinin dengelenmesi gerektiğini söyledi.

Etin ağırlığı, kimyasallarla enjekte edilen suyla yüzde 30’a kadar artırılıyor. 1 kilogram diye alınan et pişirilince, suyu buharlaşıyor ve büzüşüyor. Tavaya konan koca et, çözüldükten ve piştikten sonra küçücük kalıyor.


Yoğurtta ve peynirde su tutucu özelliği olan jelatin ve nişasta kullanımının ortaya çıkmasından sonra ette de hızla yayılan yeni bir dolandırıcılık türü ortaya çıktı. Özellikle piyasa fiyatının altında et satanların ete enjeksiyonla su katarak etin ağırlığını yüzde 30’a kadar artırdıkları belirlendi.

MARİNASYON MAKİNESİYLE ENJEKSİYON YAPILIYOR
Et dolandırıcıları genellikle kıymaya, aslında kullanılmayan at, eşek eti karıştırarak hile yapıyordu. Ancak bütün ette hile yapılması daha zordu. Dolandırıcılar, bütün olarak satılan ete de hile karıştırmanın yolunu bulmakta zorlanmadı.

Kocaeli Üniversitesi (KOÜ) bünyesinde kurulan Kadın Sorunlarını Araştırma ve Uygulama Merkezi'nin (KASAUM) “Obez ve obez olmayan kadınlarda kilogram belirleyen ruhsal toplumsal tıbbi risk etkenleriyle sonuçlarının araştırılması” projesi kapsamında aşırı kilolu kadınlar ücretsiz olarak olarak tedavi ediliyor.

KASAUM Müdür Yardımcısı Yrd. Doç. Dr. Ayla Ergin, yaptığı açıklamada, merkez olarak “Kilo kontrolüne yardım” sloganıyla geçen yıl başlattıkları projeyle kadınların en önemli sorunlarından biri olan “obezite” ile mücadele ettiklerini söyledi.

Obezite sorununun Türkiye'de ve dünyada kadınlar için önemli bir sağlık problemi haline geldiğini vurgulayan Ergin, söz konusu proje kapsamında, Kocaeli'deki kadınlarda obezite oranının ne olduğu, kadınlara bu konuda nasıl yardım edilebileceği yönünde çalışma başlattıklarını kaydetti.

Kürleri Uygulamadan Önce Dikkat Edilmesi Gereken Hususlar

1) Prostatit şikâyeti olanların kendilerini soğuktan korumaları gerekir. Özellikle soğuk kış aylarında prostatit hastalarının karın bölgelerinden başlayarak ayak parmaklarına kadar kendilerini soğuğa karşı koruyacak şekilde giyinmeleri gerekir. Çünkü soğuk havalar prostatit ağrılarını artırmaktadır.

2) Eğer prostatit rahatsızlığınız varsa ağırlık kaldırmayınız ve ağır eşya taşımayınız. Taşıyacağınız yük dört-beş kilogramı geçmemelidir.

Kür 1: Prostatite bağlı şiddetli ağrılara karşı

Bir ailenin 1919 yılında yaşadığı bir olay bize hastalıklardan korunmada soğanın önemini gösteriyor;

1919 yılında, dünyada 40 milyon kişi ‘grip'ten öldüğünde, bir doktor birçok çiftçiyi griple mücadelede yardım amacıyla ziyaret eder. Birçok çiftçi ve ailesi grip kapmıştır ve birçoğu ölürler. Doktor ziyaretlerine devam eder ve bir sürprizle karşılaşır, ziyaret ettiği bir çiftçi ve ailesi çok sağlıklıdır.

Doktor böyle olabilmesi için aileye herkesten farklı ne yaptıklarını sorar ve cevaben çiftçinin hanımı odaya, bir tabak içine ‘soyulmamış' bir ‘soğan' koyduklarını söyler. Doktor buna inanamaz ve bu soğanlardan birini alarak laboratuvarda mikroskop altına koyarak inceler ve soğanın içinde grip virüsünü görür.

Soğan, yağ yakıcı ve bölgesel kiloları eritici olmasının yanında iştah kesici ve damarlardaki yağ oranını temizleme niteliğine sahip olduğu için, damar açıcı bir özelliktedir. Kılcal damarları genişlettiği için de soğan tüketen kişilerde cilt kanlanır ve selüloit ya da cilt çatlakları gibi erken yaşlanma belirtileri zamanla yok olur. Yemeklerden önce az bir miktarda soğan tüketilmesi iştah açar. Fazla miktarda tüketilirse iştahı kesici özelliği de bulunur. Ödem ve idrar söktürücü bitkisel bir kür olarak da günümüzde kullanılmaktadır. Bunun yanında çıban oluşumunu hızlandırır ve çıbanın baş vermesini sağlar. Bunun sebebi ise soğanda bulunan doğal antibiyotik maddelerdir. Aynı zamanda doğal bir ağrı kesici özelliğe de sahiptir. Astım ve bronşite karşı da iyi gelir. Bunun yanında; öksürük, yüksek tansiyon, yaralar, diyabet, ateş, soğuk algınlığı, boğaz iltihabı ve damar sertliği gibi tedavi amacıyla kullanılan hastalıklar mevcuttur.

Soğan yemenin sağlığımıza faydaları oldukça fazladır. Soğanın faydalarını geniş bir şekilde aşağıda verdiğimiz bağlantıda paylaştık. Ancak soğan yemenin faydalarının yanı sıra aşırı tüketiminde veya yanlış kullanımında oluşabilecek etkileri de bilmek gereklidir:

Günümüzde basur kanamalarını şiddetlendiren soğan, basur hastalığı olan kişiler tarafından az tüketilmelidir. Öte yandan aşırı soğan tüketimi migren şikâyetlerinin şiddetlendirerek aşırı baş ağrısı yaratabilir. Soğan ve sarımsakta bulunan kükürt bileşenleri, soğanın çok aşırı tüketilmesi halinde zehirlenmeye benzer etkiler yapabilir. Soğanda bulunan sülfonik asit ve kauçuk maddesi olarak bilinen lateks, midede sindirilmediği için tortu yapabilmektedir.

Mutfaklarımızda hazırladığımız çeşitli yemeklerde soğanın geniş bir kullanım alanı vardır. Soğanın çeşitleri çoğunlukta yemeklerin vazgeçilmez, eşsiz bir lezzet kaynağıdır. Soğan yemeğe ayrı bir lezzet oluşturur ve içerisinde bulunan vitaminler açsısından sağlığa birçok faydası vardır. Mutfaklarımızda hazırlanan çorbada, salatalarda, piyaz da, soğan piyazı hazırlamada, yahni yapımında, kebap yapımında, mücver yapımında, dolma yapımında, köfte yapımında, soğan ekmeği hazırlanışında, börek yapımında ve daha birçok çeşitte soğan kullanımı yapılır. Birçok yemeğin hazırlanmasına katkı sağlayan soğanın, bir hayli çeşidi bulunmaktadır.

Soğan Çeşitleri:

Taze soğan: Yeşil soğan diye tabir ettiğimiz soğan, her çeşit salatalarda veya tek başına kullanılır

Soğan suyunun içerisinde bulunan bazı enzimler, bir yandan metabolizmayı hızlandırarak vücudun kalori yakımını artırırken, diğer yandan da yağ yakıcı enzimler sayesinde kolayca vücuttaki yağ dokularını termojenik yollarla yok etmektedir.

Soğan suyunun sağladığı bu kalıcı ve hızlı zayıflama etkisi, gelecek zamanda soğan suyunun artık eczanelerde ve süpermarketlerde bir şifa kaynağı olarak halka sunulmasını kaçınılmaz hale getirmektedir.

Soğan suyu C, B6 vitaminleri ve folik asit açısından zengindir. Soğan suyunda bulunan kükürt, anti kanserojen özelliğe sahiptir. Ayrıca bol miktarda bulunan krom da kan şekerini dengelemektedir.

Ayrıca A, B, C, D vitaminleri ve florür ile kalsiyumda içermektedir. Antibiyotik özelliği olduğunu ise bilmeyen yoktur. Parlak ve pürüzsüz bir cilde sahip olmak için zerdeçal ile karıştırılarak kullanılabilir. Çıbanlar için de faydalıdır. Belli derecelerdeki çok yoğun olmayan yanıkların iyileşmesinde de şifa sağlar. Bu tip durumlar için kompres olarak uygulanmalıdır. Ayrıca iştahı açar, kalbi güçlendirir yani kalp dostudur. Gözdeki katarakt rahatsızlığı için de tüketilmelidir.Boğazı kuvvetlendirir ve ses tellerine fayda sağlayarak sesi güzelleştirir. Duyma (işitme) sistemini kuvvetlendirmesi de faydaları arasındadır. Çiğ yada pişmiş tüketilerek vücuttan toksinlerin atılmasına yardımcı olur. Kandaki pıhtılaşmayı önler, arterleri güçlendirir.