Lokman Hekim

Taze balığın görünüşü son derece canlı olur. Taze balık ile bayat balığı aşağıdaki farklılıkları ile anlıyabiliriz.

1. Taze balığın gözleri parlak ve dışa bombeli olur. Balık tazeliğini yitirmeye başlayınca gözleri buğulanmaya başlar ve daha sonra içeri çöker.

2. Taze balığın derisi gergin ve parlak olur. Pulsuz balıklarda bayatlamaya başladıkça derisinin parlaklığı azalır ve özellikle karın tarafında buruşmalar meydana gelir. Taze balığa parmakla dokununca meydana gelen çukurluk anında düzelir. Halbuki bayatlamış balıklarda bu iz kalır. Balığın parlaklığıyla yetinmemek gerekir. Çünkü tezgahtaki balıklara devamlı su serpildiği için parlak görünebilirler.

3. Taze balığı başından tutup kaldırınca kuyruğu aynen tepsideki gibi dimdik kalkar. Halbuki bayat balığı bu şekilde kaldırınca kuyruk kısmı aşağı doğru sarkar.

Bütün bonfile : 2 kg'lık bonfile için takriben 10 diş sarımsak ayıklayarak hazırlayın. Bonfilenin üzerinde bıçakla küçük delikler açıp içine sarımsakları ve tane karabiberleri gömün. Taze kekik ve fesleğenle eti bir güzel ovun. Ağızı sıkıca kapanabilen bir kapta 375 ml kırmızı şarabın içinde 24 saat bekletin. Pişireceğiniz zaman marine suyundan çıkarın. Birbuçuk kaşık marine suyunu ileride sos yapımında kullanmak üzere saklayın.

Kuzu budu marinesi : 1,5 kg'lık bir kuzu budu için etin üzerinde açılan deliklere 10 diş sarımsak yerleştirin. Ardından 2 çorba kaşığı zeytinyağı, bir çorba kaşığı taze kekik, 1 çorba kaşığı taze nane, 1 çorba kaşığı taze fesleğen, 60 ml limon suyu, 80 ml soya sos ve 2 çorba kaşığı balı karıştırın ve etin her tarafını bu karışımla ovalayın. 24 saat buzdolabında bekletin.

Yemeğinizin tuzunu fazla kaçırınca tencereye birkaç parça çiğ patates atın. Fazla tuzu çekecektir. Patates pişirirken, pişirme suyuna bir kaşık sirke koyun. Hem rengi sapsarı kalır, hem daha lezzetli olur.

Domatesin kabuğunu kolay soymak için, kaynar suya daldırıp, bıçağın tersini domatesin yüzünde ağır ağır gezdirin. Soğan soyarken gözlerinizin yaşarmaması için soğanı içi su dolu bir tasın içinde soyun.

Mayonez hazırlarken eğer sos kesilirse, bir yumurta sarısını 2-3 damla sirke ile çırpın ve yeterli miktarda zeytinyağı ile koyulaştırın. Bu karışımı kesilen sosa çırparak yedirin.

Kuru bakliyatları bir gece önceden ılık suya koyun ve haşlarken içine biraz karbonat ilave edin.

Tuz bazen sütü keser. Bu nedenle, beşamele ve diğer sütlü soslara, kıvamı bulduktan sonra tuz koyunuz.

• Yemeklerin pişme süresi, kaynamaya başladıktan sonra hesap edilmelidir.
• En iyi yemek, dibi kalın ve düz olan tencerede pişer.
• Yemeklerin yanmaması için tencere vakit vakit oynatılmalıdır.
• Domatesler, yemeğe konmadan önce kaynar suya batırılıp çıkartılmalı, soyulmalı ve çekirdekleri çıkartılmalıdır.
• Soğanları soyarken gözlerin yanmaması için soğanlara sirke serpilir.
• Yemeklerde fazla salça kullanılmamalıdır.
• Limon, börek hamurlarına unu çürütmek için konur.
• Hamurlar dinlendirilirken üzerine nemli bez örtülürse kabuk tutmaz.
• Unla yapılan tatlılara az tuz konursa tadı artar.
• Bonfilenin baş tarafından külbastı, ortasından bonfile, kuyruk bölümünden ise fileminyon olur.

Çorbanızın tuzu fazla kaçtıysa, bir patatesi kabuklarını soyup ikiye kestikten sonra, çorba tenceresinin içine atın.

Çorbanız çok sulu olduysa, hazırlayacağınız bir meyaneyle kıvamını ayarlayabilirsiniz. Bunun için iki kaşık eritilmiş Sana'yı bir kaşık unla karıştırıp ve bu karışımı pişmekte olan çorbanıza yavaş yavaş ekleyin.

Pilavı tutturmak ustalık ister. Eğer pilav suyunu çektiği halde pirinçler hala sertse, ¼ ölçü sıcak su ilave edin ve pirinçler suyu çekinceye kadar pişirmeye devam edin.

Eğer evde ekmek yapıyorsanız, içine koyacağınız bir miktar haşlanmış ve ezilmiş patates ekmeğinizin daha geç bayatlamasını sağlayacaktır.

Kekinizin kabarmasını istiyorsanız margarin ve şekerini iyi çırpın. Güzel kek yapmanın bir koşulu da margarin ve yumurtanın oda sıcaklığında olmasıdır.

Börek veya kek yaparken Sana kullanırsanız hamurunuzun daha iyi kabardığını ve lezzetli olacağını göreceksiniz.

Erimiş Sana yağının içine süt katıp yufkanın her katmanına sürerseniz böreğinizin daha lezzetli olacağını göreceksiniz.

Makarnanın haşlama suyuna bir, iki baş soğan, havuç v.b.sebzeler koyarsanız daha lezzetli olacağını göreceksiniz.

Et suyu yaparken mutlaka soğuk su ile haşlayınız. Böylelikle aromalar eşit oranda yayılır.

Karnabahar, lahana, soğan gibi keskin kokulu yiyecekler pişirilirken tencere kapağı aralık tutulursa, kokunun yemeğe sinmesi önlenmiş olur.

Sebze yemeği pişirilirken yemeğe ekleyeceğiniz su sıcakolmalıdır. Yemeğiniz daha lezzetli olacaktır.

Yeşil renkli sebzelerin rengini korumak için tencerenin kapagı aralık tutularak buharın çıkması sağlanmalı veya yemek tencerenin kapağı sık sık açılarak pişirilmelidir.

Gratine etmek, temel anlamıyla bir yemeğin üstünü kızartmaktır. Bunun için yemeğin üstüne, beşamel sos, rendelenmiş peynir veya yumurtayla karıştırılmış ekmek içi sürülür ve fırına verilir. Gratine tadını mümkün olduğunca fazla alabilmek için ise, yemeğin konulduğu kabın fazla derin olmaması gerekir.

En çok tercih ettiğimiz pişirme yöntemlerinden biri de kızartmadır. Eğer derin yağda kızartma yapıyorsanız iyi sonuç alabilmek için yiyeceğin hacminin dört katı yağda kızartmalısınız.

Kızartma yağının ideal sıcaklığa geldiğini anlamak için kızartılacak malzemeden küçük bir parçayı yağa atın. 20 Saniyede yüzeye çıkıyorsa yağ istenilen ısıdadır.

Kızartma süresince yağın ısısı sabit kalmalıdır. Bunun için kızartma kabına bir seferde fazla yiyecek koymamaya dikkat edin.

Benmari usulü pişirme, yemeğin tencerenin altında yanan ateşle temasının önlenmesi amacıyla, içinde su olan bir tencerenin içine oturtularak yavaş yavaş pişirilmesi yöntemidir.Bu yöntem tercih edildiğinde, alttaki tenceredeki suyun, üstteki tenceredeki yemeğin en az yarısına kadar gelmesine dikkat edilmelidir.

Fırında tavuk pişirirken tavuğu, içinin pişmesi, dışının yanmaması için, göğsü altta, sırtı üstte olacak şekilde tepsiye koyun ve fırınınızı 160 °C'de kullanın.

Fırında pişirdiğiniz tavuğu hemen yemeyecekseniz ve kurumasını da istemiyorsanız, fırından çıktığında üzerine Sana ve limon suyu sürün ayrıcada alüminyum folyoya sarın. Tavuğunuz yumuşacık kalacaktır.

Türk mutfağında etlerin geniş bir kullanım alanı vardır. Bu nedenle, hangi yöntemle pişirilirse pişirilsin etin lezzetli olması büyük önem taşır. Etin lezzetini arttırmak için yapılan işlemlerden biri de, marine (terbiye) etmektir. Marine etme, etin taze ot ve baharatlı bir sıvı (marinat) içinde bekletilerek yumuşatılması ve tatlandırılmasıdır.

İşte size kolayca hazırlayabileceğiniz bir marinat: Bir miktar soğanı (ör.1 kg. et için 3 orta boy soğan) çok küçük parçalar halinde kestikten sonra bir tülbentin içine koyun ve suyunu bir kabın içine çıkartın.

Aynı kabın içine bir miktar zeytinyağıyla birlikte kekik ve defne yaprağı koyun. Eti bu karışımın içine yatırın ve 24 saat bekletin. Etinizin yumuşak ve lezzetli olacağını göreceksiniz.

Sebze yemekleri yaparken en çok şikayet edilen iki konu vardır: Keskin kokulu yiyeceklerin kokularının yemeğe sinmesi ve yeşil renkli sebzelerin renklerini kaybetmesi. Her iki problemin de çözümü tektir ve çok basittir.

Soğan, karnabahar, lahana gibi keskin kokulu yiyeceklerin kokularının yemeğe sinmesinden şikayetçiyseniz, bu sebzeleri pişirirken tencerinin kapağını aralık tutun.

Kapağı açık tutularak pişirilmesi gereken diğer yemek türleriyse yeşil renkli sebzelerin kullanıldığı yemeklerdir. Böylece, buharın dışarı çıkması sağlanacak ve sebzeleriniz renklerini kaybetmeyecektir.

Hamur işleri Türk Mutfağı'nın vazgeçilmezlerindedir. Eskilerin edinmiş olduğu tecrübelerle sizlere hamur işlerinde kullanabileceğiniz bir kaç püf noktası sunalım istedik.

Artık pek rağbet edilmese de hala evde ekmek yapanlarımız vardır. Eğer evde ekmek yapıyorsanız işte size ekmeğinizin daha geç bayatlamasını sağlayacak sihirli formül: Bir miktar patatesi haşlayarak ezin ve ekmek hamurunuzun içine ilave edin.

Güzel kabarmış bir kek marifetli ellere işaret eder. Küçük bir ipucu ile siz de marifetliler safına katılabilirsiniz. İşin sırrı margarin ve şekerin iyi karıştırılmasındadır. Bir diğer önemli nokta da margarin ve yumurtanın oda sıcaklığında olması.

Mutfak ile ilgilenmeye başlayanların veya yalnız yaşayanların en aşina olduğu yemek çeşitlerinden biridir pilav. Ancak o kadar çok ve sık yapılması, pilavın en iyi bilinen ve en güzel yapılan tarif olduğunu ifade etmiyor maalesef! Tam tersine, pilav yapılması en hassas, tavının/kıvamının tutturulması en zor tariflerden biridir. Kendisi dışında lezzet veren başka malzemelerin katılmaması, bu tarifin kıvamının tutturulmasını güçlendiren en önemli faktör.

Şöyle bir kişisel pilav yapma deneyimlerinizi gözden geçirin. Özellikle konuklarınız varken yaptığınız kaç pilavı göğsünüzü kabartarak, başınız dik sofraya getirdiniz? “Aceleye geldi”, “Sizin şansınıza…”, “Aslında çok güzel pilav yaptığımı söylerler”, “Bir daha o marketin pirincini almam”, “Geçen yaptığım pilav bilseniz ne güzel oldu”, “Şimdi toksunuz ya, o yüzden…” v.b. birçok bahane mutlaka size de çok tanıdık gelecektir.

Nefis bir ızgaranın yanında iştah açıcı garnitürler hazırlamaya ne dersiniz? Öyle bir garnitür ki, hem gözleriniz hem de mideniz bayram etsin. Özellikle davetlerde sofranızı daha zengin gösterecek ve konuklarınızın size olan hayranlıklarını artıracak doyurucu ve görsel bir garnitür için önerilerimizi dikkatlice okuyun ve bir kenara not edin.

Önce patatesleri soyun ve haşlayın, sonra halka halka dilimleyin. Dilimlediğiniz patatesleri dilediğiniz şekilde –biraz da sanatsal yanınızı kullanarak- fırına dayanıklı bir kaba dizin. Üzerine biraz sıvı yağ gezdirip, tuz ve kekik ekin ve fırına verin.

Hazırladığınız salatanın herkesinkinden farklı ve doyurucu olmasını istiyorsanız bir miktar makarna haşlayın ve salatanıza ekleyin. Yine süsleme kabiliyetinizi kullanarak zengin bir görünüm elde edin.