Lokman Hekim

Kötü beslenme birey ve toplum sağlığını bozar, birbirini zincirleme etkile­yen çok çeşitli sağlık ve toplumsal sorunlara yol açar.

Yetersiz ve dengesiz bes­lenmenin etkileri ve sık rastlanan başlıca beslenme sorunları şunlardır:

1. Beslenme yetersizliklerine en duyarlı olan grup çocuklardır. Besin öğe­leri değişikliklere uğrayarak hücre yapısına dönüştüğüne, büyüme yeni hücrele­rin eklenmesiyle sağlandığına göre, iyi beslenemeyen çocuklarda büyüme yavaş­lar, ileri derecede yetersizlikte ise durur. Ülkemizde yapılan araştırmalarda, be­bek ve çocuklarda, yüksek oranda büyüme geriliği olduğu gösterilmiştir.

1974 yılında ülkemizde yapılan geniş kapsamlı beslenme araştırma sonuç­larına göre, okulöncesi çocukların % 17.6’sında yetersiz ve dengesiz beslenmeye bağlı büyüme geriliği bulunmuş, °/o 2.4′ünde ise büyüme geriliğinin hastalık de­recesinde ileri olduğu görülmüştür. Büyüme geriliği kentlere göre köylerde iki kat fazla bulunmuştur. En yüksek oranda büyüme geriliği % 28.6 ile Doğu Ana­dolu bölgesinde belirlenmiştir.

Kimyasalların ve besinlerdeki katkı maddelerinin çocuklarımızın sağlığını tehdit eden çeşitli zararları vardır. Bunlardan başlıcaları şunlardır:

- Özellikle alerjik bünyeli çocuklarda; anaflaksiye dahi yol açabilen çeşitli alerjik reaksiyonlara ve ürtikere sebep olabilirler. Astım ve alerjik bozukluğa yol açabilirler.

- Kansere yol açabilirler. Çocuklarımıza verdiğimiz her türlü katkı maddesi içeren yiyecek yavrularımızın kanser olması için ortam hazırlamaktadır. Ayrıca bebeklere yalancı meme verilmemeli, plastik biberon kullanılmamalı, daha sağlıklı olan cam biberon kullanmalıdır. Besinlerdeki kimyasal maddeler haricinde çocuklarımızı kansere yol açan radyoaktif faktörlerden de korumamız gerekmektedir. Bunların en önemlileri cep telefonu, televizyon ve bilgisayardır.

- DEHA; hiperaktivite ve dikkat eksikliğine yol açabilirler. İngiltere Gıda Standartları Ajansı’nın (FSA), rastgele seçilen 300 çocuk üzerinde yaptığı araştırma, çocukların katkı maddeleri içeren bir içeceği içtikten sonra ani hareketler yaptıklarını ve konsantrasyonlarını kaybettiklerini ortaya koymuştur. İngiltere Gıda Standartları Ajansı, hiperaktif çocukların durumunda daha az katkı maddesi kullanımı yoluyla bir iyileşme sağlanabileceğini bildirmiştir. Katkı maddelerinin sağlığa zararlı etkileri hakkında yapılan araştırmalar sonucunda; çocukları hiperaktif olan ailelerin özellikle “E” kodlu katkı maddeleri taşıyan gıdaların tüketimini kesmeleri tavsiye edilmektedir. Ayrıca DEHA için de çocuklarımızı cep telefonu, televizyon, bilgisayar vb. radyoaktif faktörlerden korumak gereklidir.

Dr. Aşkın Yüksel, Şeker Bayramı'nda kilo almak istemeyenlere detoks yapmalarını önerdi ve ekledi: Ne yerseniz yiyin, 20 kez çiğneyin. Lokmaları çiğnemek sindirimi kolaylaştırır...

Beslenme ve Diyet Uzmanı Dr. Aşkın Yüksel, vücudunuzun değişen ritmini bayram günlerinde şoka uğratmamanız için öneri ve uyarılarda bulundu:

Diyet uygulayın

1- Oruç tuttuğumuz günlerin geride kalmasıyla tatil fırsatından da yararlanıp, Ramazan'da aldığımız kiloları ve dengesiz beslenme alışkanlığının getirdiği toksinleri atmak amacıyla düzenli bir diyet programına geçmemiz yararlı olacaktır. Bayram dönemini bir dinlenme dönemi olarak kabul edersek, rahatlıkla 1-2 kilo fazlalığı vücudumuzdan atabiliriz.

Bol bol çiğneyin

2- Türk toplumunda çiğneme alışkanlığı ne yazık ki çok yok. Ama çiğnemek çok önemlidir. Mide ve tükürük enzimlerinin sindirime yardımcı olması amacıyla, ağız içinde bol bol çiğneme yapmak lazım.